Veelgestelde vragen over dit dashboard

De cijfers van het aantal gemelde prikken zijn niet compleet, omdat nog niet alle zorginstellingen en huisartsenpraktijken alle gezette prikken aan het RIVM hebben gemeld. Om toch een zo goed mogelijk beeld te geven van het aantal gezette prikken, maakt het RIVM een berekening van het aantal gezette prikken. De berekende cijfers zijn gebaseerd op de aantallen vaccins die in opdracht van het RIVM zijn afgeleverd op de priklocaties.

Op dit moment is dat helaas nog niet mogelijk, omdat we daarvoor nog niet alle benodigde gegevens geautomatiseerd aangeleverd krijgen.

Informatie over bijwerkingen van het vaccin worden niet op het coronadashboard gepubliceerd. Het dashboard houdt cijfers bij om de ontwikkeling van de pandemie in de gaten te houden. De stichting Lareb houdt in opdracht van het ministerie van VWS de bijwerkingen van de verschillende vaccinaties bij.

Op dit moment is het helaas niet mogelijk om op het dashboard te laten zien hoeveel mensen die gevaccineerd zijn een positieve testuitslag hebben gehad of in het ziekenhuis zijn opgenomen, omdat die data niet geautomatiseerd worden aangeleverd.

Sinds medio januari gebruiken we in de grafiek ‘Ziekenhuisopnames door de tijd heen’ de daadwerkelijke datum van een ziekenhuisopname, omdat dat beter weergeeft wanneer mensen in het ziekenhuis terecht zijn gekomen. Dat betekent dat we bij gisteren alleen de opnames van die dag laten zien. Maar omdat een opname vaak pas één of twee dagen later gemeld wordt, is dit cijfer in eerste instantie nog niet compleet. Het cijfer stijgt in de dagen erna, omdat er dan in de meldingen ook opnames van gisteren zullen zitten. Die opnames worden dan aan de grafiek toegevoegd. In de grafiek staat daarom een grijze balk die aangeeft voor welke dagen de cijfers nog niet compleet zijn en dus de komende dagen nog zullen stijgen.

De meldingen van ziekenhuisopnamen komen vanuit verschillende bronnen. Niet iedereen levert de gegevens op hetzelfde moment aan. Dat betekent in de praktijk dat we meldingen binnen kunnen krijgen van opnames van enkele dagen daarvoor. Dat is de reden dat de cijfers van de afgelopen dagen nog aangepast kunnen worden.

Het dashboard is bedoeld om de voortgang van de epidemie en de druk op de zorg in de gaten te houden. Het aantal ziekenhuisopnames geeft een beeld van de ziektelast van het virus en de druk op de zorg. Het is natuurlijk goed nieuws als patiënten het ziekenhuis verlaten, maar voor het volgen van de pandemie is het niet belangrijk.

Het klopt dat het totaal aantal besmettingen per regio niet altijd overeenkomen met de getallen per gemeenten. Dit verschil komt doordat niet alle positieve testen herleid kunnen worden tot een specifieke gemeente.

Hoewel de R-waarde ‘oud’ lijkt, is de getoonde waarde van op dit moment het meest recente beschikbare cijfer. Berekeningen van het reproductiegetal (R) recenter dan 14 dagen geleden kunnen een indicator zijn voor de uiteindelijke waarde, maar zijn niet betrouwbaar als voorspeller. De betrouwbaarheid van de berekening wordt kleiner voor recentere dagen, omdat de meldingen voor recente dagen nog niet volledig gerapporteerd zijn en de aantallen meldingen voor toekomstige dagen nog niet bekend kunnen zijn. De R-waarde is zo ‘oud’, omdat de waarde anders niet betrouwbaar genoeg is.

Het reproductiegetal wordt elke dinsdag- en vrijdagmiddag rond 15.20 uur geüpdatet op het dashboard, nadat we de gegevens van het RIVM hebben ontvangen. Op de dinsdag ontvangen we de R-waarde van de vrijdag twee weken daarvoor, op de vrijdag ontvangen we de R-waarde van de maandag twee weken daarvoor.

Het aantal sterfgevallen tot 50 jaar door COVID-19 is klein. In verband met de privacy, mogen aantallen niet herleidbaar zijn tot personen. Nabestaanden zouden hun dierbare kunnen herkennen als die ene persoon die in een bepaalde leeftijdsgroep is overleden. Daarom zijn de leeftijdsgroepen tot 50 jaar samengevoegd.

Het gemiddelde in de bovenste blauwe balk is een gemiddelde over een langere periode. De grijze balken betreffen de laatste metingen. De afwijking kan twee oorzaken hebben. De laatste meting geeft een lager aantal virusdeeltjes aan dan het gemiddelde over eerdere metingen. Ook kan het gebeuren dat bijvoorbeeld door weersomstandigheden er minder metingen hebben plaatsgevonden. Als de laatste meting dan een gering aantal virusdeeltjes laat zien, verschijnt dit als afwijkende waarde op het dashboard.

Rioolwaterzuiveringsinstallaties volgen vaak niet gemeentegrenzen. Hoewel een installatie in een bepaalde gemeente staat, kan het ook zo zijn dat het ook (een deel) van het rioolwater van omliggende gemeenten zuivert. Vanaf 4 maart 2021 worden op het dashboard ook van de gemeenten die geen eigen rioolwaterzuivering hebben de rioolmetingen weergegeven. Door de metingen van de rioolwaterzuiveringen te gebruiken waar deze gemeenten op aangesloten zijn, en met behulp van bevolkingscijfers van het CBS, kunnen we ook voor de gemeenten zonder eigen rioolwaterzuivering berekenen hoeveel virusdeeltjes er in het rioolwater zitten. En omdat de weergave per 100.000 inwoners is, zijn die cijfers vergelijkbaar met andere gemeenten. Deze nieuwe berekening leidt tot andere waarden op landelijk, regionaal en gemeenteniveau. Via deze website is meer informatie te vinden over de berekening van de cijfers.

Het coronavirus verspreidt zich niet overal even snel. Soms vlamt het virus in bepaalde regio op, terwijl in een andere regio het aantal besmettingen beperkt blijft. Als we die informatie goed in beeld hebben, kunnen we het virus gericht en snel bestrijden daar waar het opleeft. Daarom worden de cijfers op het dashboard ook per gemeente of regio’s weergegeven. Dit helpt ook burgemeesters om lokale of regionale maatregelen te nemen.

Er bestaan grote verschillen tussen regio’s. In de ene regio heeft het virus tot nu toe veel harder toegeslagen dan in de andere. Toch kan het virus overal in het land makkelijk om zich heen grijpen. Veel maatregelen gelden daarom in het hele land. Soms gelden extra maatregelen in een bepaalde regio. Dat gebeurt als daar veel extra besmettingen worden vastgesteld. Dus: duiding van experts en gesprekken met GGD en veiligheidsregio’s bepalen in grote mate de maatregelen die worden genomen.

In de tegels van het dashboard wordt de term “Waarde van” gebruikt om aan te geven op wanneer de getoonde waarde betrekking heeft. De term “Verkregen op” wordt gebruikt om aan te geven wanneer de data is ontvangen. Het doel is duidelijker te maken hoe actueel de data is, met name voor indicatoren die altijd terugkijken. Reproductiegetal R bijvoorbeeld wordt twee keer per week gepubliceerd door het RIVM, maar de waarde voor de laatste bekende R betreft altijd een datum van twee weken geleden. We melden dan bij “Waarde van” de datum van twee weken geleden en “Verkregen op” wanneer de R-waarde voor het laatst is gepubliceerd is door het RIVM (deze week).

Om gemeenten met elkaar te kunnen vergelijken, rekenen we sommige cijfers om naar cijfers per 100.000 mensen. Dat doen we zodat we grotere gemeenten en kleinere gemeenten beter met elkaar kunnen vergelijken. Als we dat niet zouden doen, zouden bijvoorbeeld gemeenten als Amsterdam en Rotterdam altijd hoge cijfers hebben, omdat daar veel meer mensen wonen dan in kleinere gemeenten.

Voorbeeld:
In Katwijk hebben op 3 mei 2021 in totaal 47 mensen een positieve testuitslag gehad.
Er wonen volgens cijfers van het CBS 65.753 mensen in Katwijk.
De rekensom die we dan maken is 47 / 65.753 * 100.000 ≈ 71,5.
Per 100.000 mensen hebben in Katwijk op 3 mei dus 71,5 mensen een positieve testuitslag gehad.

In Amsterdam hebben op 3 mei 2021 in totaal 455 mensen een positieve testuitslag gehad.
Er wonen volgens cijfers van het CBS 872.757 mensen in Amsterdam.
We maken dan dezelfde rekensom: 455 / 872.757 * 100.000 = 52,1.
Per 100.000 mensen hebben in Amsterdam op 3 mei dus 52,1 mensen een positieve testuitslag gehad.

In Amsterdam wonen meer mensen dan in Katwijk, maar door om te rekenen naar positieve testuitslagen per 100.000 mensen kunnen we de twee gemeenten met elkaar vergelijken. Op 3 mei 2021 hadden in Katwijk die dag meer mensen per 100.000 inwoners een positieve testuitslag dan in Amsterdam.

Omdat het aantal per 100.000 mensen een berekening is, kan er een cijfer achter de komma staan.