Cijferverantwoording

Waar komen de cijfers vandaan?
De cijfers over rioolwatermeting komen van het RIVM. Deze data zijn beschikbaar als open data.

Hoe komen de cijfers tot stand?
De rioolwatermetingen worden gedaan bij alle rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI’s) in het hele land en geven dus informatie voor heel Nederland. Vanuit de RWZI’s gaan monsters van ongezuiverd rioolwater gekoeld naar het RIVM. Onderzoekers van het RIVM analyseren deze monsters en zoeken uit hoeveel coronavirusdeeltjes erin zitten. Voor elke locatie analyseren de onderzoekers gemiddeld drie keer per week rioolwater dat in 24 uur verzameld is.

Het duurt een aantal dagen voor de uitkomst van een onderzoek bekend is. Daarom staan op het dashboard geen metingen van de meest recente dagen. Per week kan het aantal succesvolle metingen variëren. In de open data staat per datum bij welke locaties met succes gemeten is. Bij een meting kan het aantal virusdeeltjes in het rioolwater zo laag zijn, dat het niet gemeten wordt. Dan staat de meetwaarde op 0. Het rioolwateronderzoek is nog in ontwikkeling.

Het CBS heeft in samenwerking met de waterschappen het aantal aangesloten inwoners per RWZI in kaart gebracht. Dit stelt het RIVM in staat om het aantal virusdeeltjes per 100.000 inwoners te berekenen. Om gemeenten met elkaar te kunnen vergelijken, kijken we hoeveel virusdeeltjes er gemiddeld zijn per 100.000 mensen. Als er in 1 bepaalde gemeente precies 100.000 mensen zouden wonen, zou het gemiddeld aantal virusdeeltjes getoond op het dashboard bij die gemeente x 100 miljard zijn.

Vanaf 30 december 2022 gebruikt het RIVM een nieuwe versie van het bestand van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), waarin het aantal inwoners per verzorgingsgebied van rioolwaterzuiveringsinstallaties beschreven staat. De nieuwe cijfers in deze versie zijn met terugwerkende kracht doorgevoerd over alle rioolwatermetingen uit 2022.

Wijziging aantal metingen per week 6 februari 2023

Per 6 februari 2023 heeft het RIVM het aantal metingen per locatie teruggebracht van 4 naar 3 per week. In de huidige fase van de pandemie is dit voldoende om goed zicht te blijven houden op het virus.

Rioolwaterdata 26 september 2022
De uitkomsten van de rioolwatermetingen van maandag 26 september 2022 geven volgens het RIVM geen goed beeld van de hoeveelheid virusdeeltjes in het riool. Dit komt omdat er in het hele land veel regen is gevallen tijdens het nemen van de monsters. Daarom zullen deze metingen niet in de open data gepubliceerd worden.

Veranderingen in de cijfers 31 augustus 2021
Op 31 augustus 2021 publiceerde het dashboard een meting van 26 augustus 2021 van meetlocatie Dinther met een heel hoge uitkomst. Deze meting zorgde ook voor een grote stijging van de landelijke cijfers. Omdat de waarde zo extreem was en het RIVM na kwaliteitscontroles en onderzoek geen verklaring heeft gevonden, heeft het RIVM de meting op 1 september 2021 uit de gegevens gehaald. Het RIVM heeft nader onderzoek gedaan naar andere metingen uit dezelfde periode. De uitkomsten van monsters van 25 augustus 2021 en 30 augustus 2021 staan op het dashboard.

Veranderingen in de berekeningen 4 maart 2021
Vanaf 4 maart 2021 berekent het dashboard ook voor gemeenten die geen eigen rioolwaterzuivering hebben hoeveel virusdeeltjes er in het rioolwater zitten. Dit doen we door de metingen van de rioolwaterzuiveringen te gebruiken waar deze gemeenten op aangesloten zijn en door te kijken naar de bevolkingscijfers van het CBS. Ook zijn tegelijkertijd andere berekeningen aangepast. Kijk onder het kopje ‘Hoe komen de cijfers tot stand’ hierboven voor de rekenmethode.

In 2020 zijn twee meetlocaties opgeheven en de gebieden hiervan zijn overgenomen door twee andere locaties. In de week van 5 oktober is locatie Aalst door Zaltbommel overgenomen, en in de week van 7 december is locatie Lienden door Tiel overgenomen. Hierdoor wordt vóór deze weken met een verlaagd inwoneraantal gerekend voor locatie Zaltbommel en Tiel. Deze aantallen, en die van Aalst en Lienden, zijn te vinden in de 2020 versie van de tabel van het CBS.

Rioolwaterdata Woerden 3 februari 2022
Op het Coronadashboard is vanaf 3 februari 2022 geen rioolwatermeting meer voor de gemeente Woerden te zien. Het ministerie van VWS en het RIVM hebben dit besloten omdat de metingen van de gemeente Woerden voortdurend extreem hoge waarden lieten zien. Deze tendens was niet te zien bij andere indicatoren, zoals het aantal positieve testen. Het RIVM heeft daarom nader onderzoek gedaan om de afwijking te achterhalen. Op diverse locaties in de gemeente is het riool onderzocht. Tot nu toe is nog geen verklaring gevonden, maar het onderzoek wordt voortgezet. Wel is duidelijk geworden, dat de afwijking niet is te verklaren door het aantal besmette personen in de gemeente.

Rioolwaterdata Katwoude 18 augustus 2022

Op het Coronadashboard is vanaf 18 augustus 2022 geen rioolwatermeting meer voor de RWZI Katwoude te zien. Ook worden de rioolwatermetingen van rioolwaterzuiveringsinstallatie Katwoude met terugwerkende kracht niet meer in de berekeningen meegenomen. Het ministerie van VWS en het RIVM hebben dit besloten omdat de metingen van de RWZI Katwoude voortdurend extreem hoge waarden lieten zien. Deze tendens was niet te zien bij andere indicatoren, zoals het aantal positieve testen. Tot nu toe is nog geen verklaring gevonden voor deze afwijkingen. Wel is duidelijk geworden, dat de afwijkingen niet te verklaren zijn door het aantal besmette personen in de gemeente.

Verwijdering vier extreem hoge meetuitslagen uit de dataset.
De rioolwatermetingen van rioolwaterzuivering Dokhaven van 21 februari 2021, RWZI Veenendaal van 21 maart 2021, RWZI Ameland van 22 juli 2021 en RWZI Beilen van 8 november 2020 zijn van het Coronadashboard verwijderd op 3 februari 2022.

De uitkomst van deze metingen waren zeer hoog en weken sterk af van de regionale en landelijke trends in het rioolwateronderzoek. Ook lieten andere indicatoren, zoals het aantal positieve testen, een ander beeld zien. Bij nieuwe metingen met nieuwe monsters bleken de waarden wel binnen de grenzen van wat normaal wordt gezien, te vallen.

Het RIVM heeft daarom, samen met het ministerie van VWS, besloten de metingen van de genoemde data uit de open data te halen. Het RIVM heeft een protocol vastgesteld hoe voortaan met dit soort hoge waarden om te gaan.

Rioolwaterdata RWZI Zeewolde
Tussen 4 mei en 24 juni 2022 zijn geen meetgegevens bekend van de rioolwaterzuiveringsinstallatie Zeewolde vanwege technisch onderhoud.

Infectieradar

Waar komen de cijfers vandaan?
Zelfgerapporteerde positieve testen

De cijfers over het percentage deelnemers aan Infectieradar dat een positieve testuitslag meldde, komen van het RIVM. De data is beschikbaar als open data en gepresenteerd op de website van Infectieradar.

Deelnemers aan Infectieradar worden wekelijks gevraagd om een korte vragenlijst in te vullen. In deze vragenlijst wordt gevraagd naar klachten die te maken kunnen hebben met het coronavirus. Om een zo goed mogelijk beeld te krijgen van de verspreiding van het coronavirus is het belangrijk dat zoveel mogelijk mensen meedoen, ongeacht achtergrond, leeftijd of risicofactoren. Het kan ook helpen te begrijpen waarom sommige mensen meer of minder vaak een infectie krijgen.

Hoe komen de cijfers tot stand?
Voor het berekenen van het percentage positieve testuitslag worden alleen de deelnemers meegenomen die in die kalenderweek tenminste één vragenlijst hebben ingevuld. Een kalenderweek loopt van maandag tot en met zondag.

Vragenlijsten en positieve testen van nieuwe deelnemers worden in de eerste week van hun deelname nog niet meegenomen. De uitslagen van de ingestuurde neus- en keelmonsters van het zelftest-onderzoek dat sinds september 2022 loopt, worden eveneens niet meegenomen bij de berekening van het percentage positief.

Zelftest-onderzoek
In het najaar van 2022 is Infectieradar uitgebreid met een zelftest-onderzoek. Dit onderzoek duurt tot en met 21 mei 2023. Doel van het onderzoek is om nog beter inzicht te krijgen in het aantal besmettingen van virussen en welke invloed dat heeft op de gezondheid van mensen in Nederland. Deelnemers aan dit onderzoek kan worden gevraagd om een neus- en keelmonster af te nemen als zij een corona zelftest hebben gedaan. Het RIVM zoekt nog steeds deelnemers voor dit laagdrempelig onderzoek.

Positieve testen GGD

Waar komen de cijfers vandaan?
De cijfers over het aantal positief geteste mensen komen van het RIVM. Deze data zijn beschikbaar als open data.

Hoe komen de cijfers tot stand?
Aantal positieve testen
Het gaat om het aantal positief geteste mensen die aan het RIVM gemeld zijn in de afgelopen 24 uur, tot 10.00 op de dag van publicatie van het cijfer. De gebruikte datum is de datum van melding door de GGD bij het RIVM. Dat is dus niet hetzelfde als de datum waarop mensen zijn getest.

Artsen en laboratoria moeten besmettingen met infectieziekten melden bij de GGD. Particuliere organisaties en individuen nemen echter ook tests af. De uitslagen hiervan worden niet altijd bij de GGD gemeld of de melding telt niet mee omdat de gebruikte test niet voldoet aan de normen van het RIVM. Commerciële testers zijn wel verplicht positieve testgevallen te melden aan de GGD. Het (dagelijks) aantal besmettingen dat we op het dashboard tonen geeft dus geen compleet beeld. Houd daar rekening mee bij het interpreteren van dit cijfer.

Het doorgeven van cijfers is deels mensenwerk. Het komt voor dat op het moment dat het RIVM de balans opmaakt over het laatste etmaal, nog niet alle besmettingen goed zijn doorgegeven door de GGD’en. Ontbrekende meldingen worden dan later alsnog doorgegeven. Het ontbreken van meldingen of het vertraagd doorgeven van meldingen kan het dagelijkse beeld vertekenen. Het voortschrijdende gemiddelde filtert dit soort fluctuaties eruit en geeft daarom vaak een beter beeld.

Om gemeenten met elkaar te kunnen vergelijken, kijken we hoeveel positieve testen er zijn per 100.000 mensen over de afgelopen 7 dagen.

Aanpassingen in de cijfers
Het RIVM kan ook met terugwerkende kracht correcties uitvoeren op eerder gepubliceerde cijfers. Deze correcties komen dan in het open databestand te staan en worden overgenomen door het dashboard. Het databestand registreert op niveau van veiligheidsregio en gemeente. Om tot landelijke gegevens te komen tellen we alle meldingen bij elkaar op. In het aanleverbestand wordt voor sommige meldingen de gemeente en/of veiligheidsregio niet vermeld, omdat die gegevens ontbreken. Die kunnen dan niet op dat niveau worden getoond, maar wel op landelijk niveau.

Waar komen de cijfers vandaan?
De cijfers over het reproductiegetal komen twee keer per week (op dinsdag en vrijdag) van het RIVM. Deze data zijn beschikbaar als open data. Het reproductiegetal (R) is geen exacte waarde, maar een betrouwbare berekening.

Hoe komen de cijfers tot stand?
Voor de berekening van dit reproductiegetal gebruikt het RIVM het aantal gemelde positieve coronatestuitslagen per dag. Voor een groot deel van de gemelde gevallen is de eerste ziektedag bekend, in andere gevallen wordt deze geschat. Als er geen sprake is van klachten gaat het RIVM uit van de dag waarop mensen klachten zouden hebben ontwikkeld als ze klachten hadden gehad.

Door het aantal coronagevallen per datum van eerste ziektedag te tonen is direct te zien of het aantal infecties toeneemt, piekt of afneemt. Voor de berekening van het reproductiegetal is het ook nodig te weten wat de tijdsduur is tussen de eerste ziektedag van een coronageval en de eerste ziektedag van zijn of haar besmetter. Deze tijdsduur is gemiddeld 4 dagen, berekend op basis van coronameldingen aan de GGD. Met deze informatie wordt vervolgens de waarde van het reproductiegetal berekend.

Hoe actueel zijn de cijfers?
Het Coronadashboard geeft als meest actuele waarde de R weer van minimaal twee weken geleden. Berekeningen van de R recenter dan 14 dagen geleden zijn niet betrouwbaar als voorspeller, maar kunnen wel een indicator zijn voor de uiteindelijke waarde. Hoe recenter een dag is, hoe kleiner de betrouwbaarheid. Dit komt onder andere doordat nog niet alle cijfers bekend zijn voor die dagen.

Aanpassingen in de cijfers
Tot 12 juni 2020 werd het reproductiegetal berekend op basis van COVID-19-ziekenhuisopnames, omdat er tot dan toe minder getest werd. Tot 3 november liet de tabel voor de laatste twee weken geen waarde voor R zien, maar werd wel de boven- en ondergrens geprojecteerd in een soort ‘pluim’. Met ingang van 3 november is deze ‘pluim’ niet meer zichtbaar op het dashboard.

Waar komen de cijfers vandaan?
De cijfers over varianten van het coronavirus komen van het RIVM. Deze data zijn beschikbaar als open data.

Hoe komen de cijfers tot stand?
In Nederland doet het RIVM onderzoek naar varianten van het coronavirus. Dit gebeurt in de kiemsurveillance. Eind 2020 is het RIVM daarmee gestart. Het RIVM onderzoekt wekelijks een steekproef van monsters van positieve testuitslagen die het ontvangt van allerlei laboratoria in Nederland. Per week worden ongeveer 1.500 monsters onderzocht.

Als het RIVM weet hoe groot het aandeel van elke variant is, wordt berekend hoe snel de aantallen van verschillende varianten naar verwachting toenemen. Daarmee kan het RIVM inschatten wat het aandeel van een variant in de toekomst zal zijn. Elke week als er nieuwe gegevens binnenkomen, worden deze gegevens getoetst aan de verwachting. Zo wordt de verwachting steeds betrouwbaarder. De cijfers die wij op het dashboard tonen, zijn echter niet de verwachtingen van het RIVM, maar de gegevens afkomstig uit het kiemsurveillance-onderzoek. Het uitvoeren van het onderzoek, het klaarmaken van de monsters en het verwerken van de gegevens kost tijd. De cijfers van de laatste weken zijn daarom nog niet compleet en tonen wij niet op het dashboard. Het gebeurt daarom geregeld dat het RIVM, en de media die vaak berichten over de verwachting van het RIVM, een ander percentage van een variant noemen dan het dashboard op dat moment laat zien.

De data uit de kiemsurveillance worden elke vrijdag bijgewerkt. Aantallen kunnen per week afwijken ten opzichte van vorige publicaties. Dit kan komen door aanpassingen in de afnamedatum van monsters of door een wijziging van het monster in het registratiesysteem. Data kunnen in de laatste weken nog niet volledig zijn en met een volgende publicatie nog worden aangevuld. De gegevens op het dashboard worden met terugwerkende kracht aangepast.

Varianten op het dashboard
In de tabel op het dashboard worden de zorgelijke varianten (Variants of Concern) en ‘interessante’ varianten (Variants of Interest) getoond. Het Europese centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC, European Centre for Desease Prevention and Control) en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO, World Health Organization) beschouwen een variant als Variant of Concern als de variant besmettelijker is, mensen zieker maakt of als vaccins minder effectief zijn tegen de variant. Een Variant of Interest is een variant waarvan meerdere besmettingen in een bepaalde situatie of cluster zijn ontdekt of die in meerdere landen is gevonden.

In de grafiek op het dashboard staan alleen de varianten die het ECDC als zorgelijk beschouwt, de Variants of Concern dus. Deze varianten worden gevolgd en in kaart gebracht, vanwege hun mogelijke risicovolle kenmerken. Het RIVM volgt de richtlijnen van het ECDC en de WHO hierin. De varianten die niet apart worden getoond in de grafiek worden in de categorie ‘overige varianten’ vermeld.

Aanpassingen in grafiek
Vanaf 3 september 2021 beschouwen ECDC en de WHO de alfavariant niet meer als een zorgelijke variant, maar als een Variant of Interest. Sinds die datum verwerkt het RIVM de variant in de dataset als Variant of Interest. In de grafiek ‘Varianten van het coronavirus door de tijd heen’ worden deze varianten vermeld onder ‘overig’. Om die reden was de variant tussen 3 september en 28 oktober 2021 niet zichtbaar in de grafiek.

Omdat de alfavariant een zorgelijke variant (Variants of Concern) is geweest en bijna een half jaar de dominante variant is geweest, wordt voor deze variant een uitzondering gemaakt. Vanaf 28 oktober 2021 is de alfavariant weer zichtbaar in de grafiek.

Waar komen de cijfers vandaan?
De algemene sterftecijfers komen van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Hoe komen de cijfers tot stand?
Het CBS publiceert wekelijks op vrijdag het totaal aantal overleden mensen en vergelijkt dit aantal met het verwachte aantal overlijdens. Er is sprake van oversterfte als meer mensen overlijden dan verwacht. De verwachte sterfte is dus de sterfte die je zou verwachten als er geen corona-epidemie was geweest. Hierbij wordt rekening gehouden met onder meer vergrijzing, migratie en vergeleken met de waargenomen sterfte in de voorgaande jaren. De verwachte sterfgevallen per week zijn onderdeel van een prognose die het CBS één keer per jaar maakt.

Het verwachte aantal overledenen heeft een bandbreedte met een boven- en ondergrens (interval). Het CBS spreekt pas van oversterfte als het aantal sterfgevallen boven die bandbreedte ligt. Daarbinnen kan het een gewone schommeling zijn.

Aanpassing in bandbreedte oversterfte
De grafiek 'Totaal aantal overledenen per week' laat zien of er in een bepaalde week meer of minder mensen zijn overleden dan verwacht. De lichtblauwe band laat zien hoeveel overledenen het CBS had verwacht op basis van het aantal mensen dat in vorige jaren per week is overleden (zie 'Hoe komen de cijfers tot stand?'). Door een technische fout is deze bandbreedte sinds eind 2021 te breed getoond. Daardoor leek de oversterfte lager dan deze werkelijk was. De fout is ontstaan bij het inladen van de prognoses voor de sterfte in het volgende jaar. Het CBS heeft in deze periode de juiste bandbreedte van de oversterfte gepubliceerd. De fout in de grafiek op het dashboard is op 3 mei 2022 hersteld voor de hele periode vanaf maart 2020.

Andere indeling Weesp
Weesp fuseert met de gemeente Amsterdam, hierdoor valt Weesp per 24 maart 2022 niet langer onder de Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek, maar onder de veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland. Zoals hierboven uitgelegd wordt er bij het vaststellen van de verwachte sterfte voor het komende jaar gekeken naar de sterfte de afgelopen jaren. Om de daadwerkelijke sterfte in de beide veiligheidsregio’s te kunnen vergelijken met de verwachte sterfte is Weesp vanaf het begin van het jaar 2022 op het dashboard al ingedeeld bij de veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland.

Wijziging definities LCPS

Het LCPS heeft de definities aangepast. Een ontlabelde patiënt wordt per 12 december 2022 niet meer als COVID-bezetting gerekend als de patiënt met een indicatie COVID is opgenomen en binnen dezelfde opnameperiode of in het tijdsbestek van één maand als negatief en/of zonder besmettingsrisico is. Eerder werden ontlabelde patiënten weergegeven als COVID-bezetting.

Bekijk de toelichting en open data van het LCPS

Waar komen de cijfers vandaan?
Bedbezetting per dag en door de tijd heen

De cijfers over de bezetting van ziekenhuisbedden en IC bedden komen van het LCPS. Deze data zijn beschikbaar als open data. Per 1 juli 2021 baseert het LCPS de cijfers in het weekend op (historische) gegevens die bij het LCPS bekend zijn.

Hoe komen de cijfers tot stand?
Bezetting ziekenhuisbedden

Het LCPS registreert hoeveel bedden op de verpleegafdelingen bezet zijn door COVID-19-patiënten. De gegevens vóór 1 juni 2020 zijn mogelijk minder betrouwbaar, omdat het LCPS toen nog bezig was de registratie op te zetten. Het LCPS verzamelt sinds oktober 2020 ook cijfers over nieuwe ziekenhuisopnames.

Bezetting IC-bedden

In de data van het LCPS staan zowel het aantal IC-bedden bezet door COVID-19-patiënten, als het aantal IC-bedden bezet door overige patiënten. De bezetting van IC-bedden is exclusief eventuele Nederlandse patiënten in Duitsland. Dat is omdat dit cijfer primair bedoeld is om capaciteit op Nederlandse IC’s te tonen. De gegevens vóór 1 juni 2020 zijn mogelijk minder betrouwbaar, omdat het LCPS toen nog bezig was de registratie op te zetten.

Verschillen tussen de cijfers
Er zijn verschillen tussen de registratiesystemen van LCPS en NICE. Het systeem van LCPS richt zich op de bedbezetting (capaciteit), het systeem van NICE op patiënten. Een toename van de bezetting zegt maar voor een deel iets over het aantal nieuwe patiënten. Zo is een bed bijvoorbeeld niet meteen beschikbaar als er een patiënt is ontslagen. Ook is het mogelijk dat één bed gedurende de dag door meerdere patiënten bezet wordt. Beide dataverzamelingen bevatten dus verschillende gegevens en dienen andere doelen. De cijfers zijn niet zonder meer uitwisselbaar.

Waar komen de cijfers vandaan?
Patïenten per gemeente of veiligheidsregio per leeftijdsgroep door de tijd heen
De cijfers over het aantal opgenomen patiënten in het ziekenhuis en op de IC komt van het RIVM. Deze data is beschikbaar als open data.

Hoe komen de cijfers tot stand?
Het RIVM baseert zich op informatie die wordt verzameld door Stichting NICE (Nationale Intensive Care Evaluatie). De stichting verzorgt de registratie van COVID-19-patiënten op de Intensive Care (IC) en verpleegafdelingen. De cijfers bevatten zowel patiënten die op de verpleegafdeling zijn opgenomen als patiënten die rechtstreeks op de IC zijn opgenomen.

Op het dashboard tonen we het gemiddelde aantal mensen dat per dag met COVID-19 is opgenomen in het ziekenhuis en de IC. Dit is een gemiddelde van zeven dagen. De meest recente dagen tellen niet mee in het gemiddelde, omdat de cijfers over deze dagen nog niet compleet zijn. In de grafiek ‘Patiënten door de tijd heen’ staat naast het gemiddelde ook het daadwerkelijke aantal ziekenhuisopnames en IC-opnames) per dag.

De kaart met cijfers per gemeente of veiligheidsregio is gebaseerd op opnamedatum, de datum waarop de patiënt is opgenomen in het ziekenhuis. Het kan voorkomen dat ziekenhuisopnames later gemeld worden. Doordat er elke dag meldingen ontbreken én meldingen bijkomen van eerdere dagen, geeft de kaart toch een goed beeld van de dagelijkse ziekenhuisopnames.

De aantallen zijn relatief (per 100.000 inwoners) vanwege het verschillende aantal inwoners per gemeente en veiligheidsregio. De opnames worden vaak een paar dagen later gemeld.

Verschillen tussen de cijfers

Het LCPS verzamelt sinds oktober 2020 ook cijfers over nieuwe ziekenhuisopnames. Er zijn verschillen tussen de registratiesystemen van LCPS en NICE. Het systeem van LCPS richt zich op de bedbezetting (capaciteit), het systeem van NICE op patiënten. Een toename van de bezetting zegt maar voor een deel iets over het aantal nieuwe patiënten. Zo is een bed bijvoorbeeld niet meteen beschikbaar als er een patiënt is ontslagen. Ook is het mogelijk dat één bed gedurende de dag door meerdere patiënten bezet wordt. Beide dataverzamelingen bevatten dus verschillende gegevens en dienen andere doelen. De cijfers zijn niet zonder meer uitwisselbaar.

Aanpassingen in de cijfers
Tot en met 16 december 2020 gebruikte het dashboard cijfers uit de Osiris database. De gegevens in Osiris zijn voornamelijk afkomstig van de GGD’en. Osiris kent echter een aanzienlijke onderrapportage van ziekenhuisopnames doordat de GGD’en niet altijd meer informatie krijgen over ziekenhuisopnames van COVID-patiënten. Het bestand van NICE is completer, maar hanteert ook een ruimere definitie van ziekenhuisopname. Osiris neemt alleen de patiënten mee die vanwege COVID-19 in het ziekenhuis liggen, terwijl NICE ook ziekenhuisopnames rapporteert van patiënten met COVID-19, maar die om een andere reden in het ziekenhuis zijn opgenomen.

Correctie
Door een correctie in het registratiesysteem van het Albert Schweitzer Ziekenhuis (regio Dordrecht) zijn 355 ziekenhuisopnames en 30 IC-opnames verdeeld over de periode van 1 januari 2021 tot 27 juli 2021 onterecht gemeld. De cijfers vallen lager uit. Deze zijn op 28 juli 2021 met terugwerkende kracht op het dashboard bijgewerkt.

Locatie van opgenomen patiënten Tot en met 24 november 2021 waren de cijfers gebaseerd op meldingsdatum (ziekenhuisopnames die op één dag gemeld zijn bij Stichting NICE). Vanaf 25 november 2021 gebruikt het dashboard cijfers die gebaseerd zijn op opnamedatum (de datum waarop de patiënt is opgenomen in het ziekenhuis).

Wijziging aanlevering data vanaf 1 januari 2023

Per 1 januari 2023 wordt bij een positieve testuitslag niet meer bijgehouden of een 70-plusser thuiswonend of een bewoner van een verpleeghuis is.

Deze informatie werd door de GGD’en verzameld en was een belangrijke informatiebron in een eerder stadium van de COVID-19 pandemie.

Ondertussen zijn er andere monitoringsinstrumenten en informatiebronnen (zoals Infectieradar, rioolwater- en kiemsurveillance en ziekenhuisregistraties) belangrijk geworden of verder ontwikkeld.

Vanaf 10 januari 2023 worden positief geteste mensen wel gerapporteerd als bewoner van een verpleeghuis mits de postcode van deze persoon overeenkomt met de locatie van een verpleeghuis.

Het onderdeel Verpleeghuislocaties met positieve testen blijft bijgewerkt worden op deze pagina Kwetsbare groepen en 70-plussers.

Het aantal positieve testuitslagen per leeftijdsgroep en 70-plussers blijft bijgewerkt worden op de pagina Positieve testen.

Als de epidemiologische situatie verandert en extra databronnen nodig zijn, dan kunnen de GGD’en gevraagd worden om weer aanvullende informatie aanleveren.

Waar komen de cijfers vandaan?
De cijfers over de verpleeghuiszorg zijn afkomstig van het RIVM. Het RIVM levert de cijfers aan als open data.

Hoe komen de cijfers tot stand?
Positief geteste bewoners
Het RIVM merkt een persoon als een verpleeghuisbewoner aan als deze volgens de gegevens van het centrale administratiesysteem OSIRIS een bewoner is van een verpleeghuis of van een woonzorgcentrum voor ouderen. De GGD vraagt voor iedere nieuw positief geteste persoon of dit een verpleeghuisbewoner of een bewoner van een woonzorgcentrum voor ouderen is. Als niet bekend is of een persoon in een verpleeghuis of in een woonzorgcentrum voor ouderen woont, gebruikt het RIVM de oude definitie (zie hieronder bij 'Veranderingen in de cijfers').

Locaties met een positieve test
Het RIVM heeft het totaal aantal verpleeghuislocaties per veiligheidsregio bepaald op basis van de lijst van Zorgkaart Nederland. Verpleeghuizen met dezelfde postcode rekent het RIVM tot één verpleeghuislocatie. Het RIVM volgt hierbij dezelfde logica als bij het bepalen van het aantal besmette locaties. Het totaal aantal verpleeghuislocaties per veiligheidsregio is nodig om het percentage besmette verpleeghuislocaties te berekenen. Voor het landelijke totaal van verpleeghuislocaties tellen we de totalen van alle veiligheidsregio's bij elkaar op.

Landelijke cijfer
Soms blijkt uit de aangeleverde data niet om welke veiligheidsregio het gaat. Het landelijke cijfer (op de pagina Landelijk ) kan hierdoor hoger uitvallen dan het totaal van de cijfers van de verschillende veiligheidsregio's (op de pagina Veiligheidsregio's ).

Gemiddelde over 7 dagen
In de grafiek over het aantal positief geteste bewoners en in de grafiek over het aantal overleden bewoners tonen we ook een gemiddelde over 7 dagen.

Veranderingen in de cijfers november 2021
Tot eind september 2020 gebruikte het RIVM een definitie (zie hieronder bij 'Oude definitie') om te bepalen of een positief getest persoon verpleeghuisbewoner is. Dit leidde tot een incompleet aantal besmette verpleeghuislocaties. Sinds 1 juli 2020 registreren de GGD'en bij iedere melding of een nieuw besmette persoon in een verpleeghuis woont. Het RIVM gebruikt deze registratie sinds 29 september 2020. De cijfers op het dashboard geven vanaf dat moment – met terugwerkende kracht vanaf 1 juli 2020 – een veel beter beeld van het werkelijke aantal besmette personen en verpleeghuislocaties. Voor meldingen van positief geteste bewoners zonder vermelde eerste ziektedag wordt door het RIVM een berekende eerste ziektedag vastgesteld. Vanaf 16 juli 2021 is deze rekenmethode aangepast. De cijfers van het aantal besmette locaties zijn met terugwerkende kracht aangepast op het dashboard.

Vanaf begin november 2021 worden in de meeste gevallen personen ingedeeld als bewoner van een verpleeghuis of woonzorgcentrum op basis van de postcode (bijv. 1234AB) en een leeftijd van boven de 70 jaar, in plaats van een systematische navraag door de GGD. Dit is het gevolg van een afgeschaald Bron- en Contactonderzoek.

Oude definitie
Volgens de oude definitie is iemand een verpleeghuisbewoner als deze persoon voldoet aan een van de volgende voorwaarden:

Daarnaast moet de persoon voldoen aan elk van deze voorwaarden:

Waar komen de cijfers vandaan?

Het RIVM levert weekcijfers over de vaccinatiegraad en het aantal gevaccineerde mensen. Deze cijfers worden wekelijks bijgewerkt op het dashboard. De cijfers laten de vaccinatiegraad zien per leeftijdsgroep, per gemeente en per veiligheidsregio.

Het RIVM levert de cijfers over de totale vaccinatiegraad in Nederland ook aan het European Center for Disease Preventrion and Control (ECDC). Het ECDC toont de coronacijfers per EU-land. Deze data zijn nog niet beschikbaar als open data.

Bekijk de vaccinatiecijfers op de website van het RIVM

Open data

De cijfers over de vaccinatiegraad per gemeente zijn beschikbaar als open data.

Bekijk de open data van het RIVM over de vaccinatiegraad per gemeente.
Bekijk de beschrijving van de dataset van het RIVM over de vaccinatiegraad per gemeente.

Welke coronacijfers worden getoond op het dashboard?

Basisserie coronaprikken
Op het coronadashboard laten we zien hoeveel mensen de basisserie coronaprikken deels hebben gehad en hoeveel mensen de basisserie prikken hebben gehad. Basisserie betekent:

Mensen met een ernstige afweerstoornis hebben een 3e prik aangeboden gekregen. Voor deze groep is de 3e prik onderdeel van de basisserie.

Sinds 14 maart 2022 registreren de GGD en andere uitvoerders het aantal mensen dat een Novavax-vaccin heeft gehad. Novavax is een eiwit-vaccin en daarmee een alternatief voor mensen die geen mRNA-vaccin of vector-vaccin willen, of die om medische redenen niet mogen krijgen. Novavax is beschikbaar voor mensen van 18 jaar en ouder. Het vaccin is niet beschikbaar als booster.

Herhaalprik tegen corona
Iedereen van 12 jaar en ouder kan in het najaar een herhaalprik tegen corona krijgen met vernieuwde vaccins. Dit kan helpen om een opleving van het coronavirus tegen te gaan.
Mensen met een hoger risico om ernstig ziek te worden door corona en zorgmedewerkers met patiënten- of cliëntencontact zijn als eerste aan de beurt. Zij krijgen sinds 13 september 2022 een uitnodiging. Daarmee kunnen zij op afspraak bij de GGD’en terecht voor de herhaalprik. Daarna kan iedereen vanaf 12 jaar die dat wil uit voorzorg een herhaalprik krijgen als zij aan de beurt zijn.
Dit kan vanaf 3 maanden na de laatste coronaprik of coronabesmetting. Om de herhaalprik te kunnen halen moet de basisserie van de coronavaccinatie zijn afgerond. De basisserie bestaat uit:
• 2 prikken met het vaccin van BioNTech/Pfizer, Moderna, Novavax of AstraZeneca, of;
• 1 prik na een coronabesmetting, of;
• 1 prik met Janssen.

Herhaalprik tegen corona beschermt bij opleving van het coronavirus
In het najaar en in de winter kan het coronavirus opleven. Hoe meer mensen de herhaalprik halen, hoe beter een opleving van het coronavirus kan worden afgeremd.
De herhaalprik tegen corona kan:
• beschermen tegen ernstige ziekte, ziekenhuisopname of overlijden door corona;
• helpen voorkomen dat de zorg het te druk krijgt; en
• helpen om onder andere bedrijven, horeca en sportscholen open te houden doordat minder mensen ziek worden.

Volgorde vaccinatie vanaf 19 september 2022
Mensen met een hoger risico om ziek te worden en zorgmedewerkers met patiënten- of cliëntencontact worden sinds 13 september als eerste uitgenodigd. U ontvangt een uitnodigingsbrief voor de herhaalprik.
Mensen met een hoger risico om ziek te worden zijn:
• mensen vanaf 60 jaar;
• mensen vanaf 12 jaar tot en met 59 jaar die jaarlijks worden uitgenodigd voor de griepprik;
• bewoners van zorginstellingen;
• mensen met het syndroom van Down.

Basisserie + 1 vaccinatie (eerder boosterprikken)
Vanaf 18 november 2021 is het boosterprogramma (basisserie +1 vaccinatie) gestart voorheen booster genoemd.

Op het dashboard was te zien welk percentage van de groepen 18 jaar en ouder en 12 jaar en ouder een boosterprik heeft gehad.

De boosterprik werd gegeven 3 maanden na de laatste coronaprik en was bedoeld om de bescherming tegen corona hoog te houden. Het getoonde getal was het totaal aantal boosterprikken dat is gezet door de GGD en door overige uitvoerders (denk aan ziekenhuizen en verpleeghuizen).

De GGD registreerde vanaf 18 november 2021 hoeveel boosterprikken er werden gezet (bij de GGD-locaties en door andere uitvoerders zoals ziekenhuizen) en gaf dit door aan het RIVM. Naast de GGD'en zetten ook overige uitvoerders (zoals ziekenhuizen) boosterprikken. Tot dinsdag 1 januari 2022 werd het aantal gezette boosterprikken door deze overige uitvoerders geschat. Sinds deze datum werd het daadwerkelijke aantal gezette boosterprikken getoond.

De boostervaccinatiegraad voor de 12-plus bevolking in Nederland werd per 24 maart 2022 getoond. De boostervaccinatiegraad voor 12- tot 17-jarigen werd per 12 mei 2022 niet meer getoond omdat een aparte categorie onvoldoende toevoegde aan de data over de 12-plus bevolking.

Vaccinatiegraad per leeftijdsgroep
Deze tabel toont hoeveel procent van alle mensen in een leeftijdsgroep de basisserie coronaprikken heeft afgerond en hoeveel procent ook een herhaalprik tegen corona heeft gehad.

Bij de leeftijdsgroep 5- tot 11-jarigen wordt geen data over de herhaalprik tegen corona getoond (lege balk) omdat deze voor hen niet wordt aangeboden (deze kinderen komen wel in aanmerking voor de basisserie).

Derde coronaprik
Mensen met een ernstige afweerstoornis hebben een 3e prik aangeboden gekregen. Voor deze groep is de 3e prik onderdeel van de basisserie. Na deze 3e prik uit de basisserie kwam deze groep ook in aanmerking voor een boosterprik en een herhaalprik.

De GGD hield van 6 oktober 2021 tot 31 maart 2022 bij hoeveel 3e prikken werden gezet. Per die datum wordt dat niet meer bijgehouden omdat vrijwel iedereen uit deze groep inmiddels de gelegenheid heeft gehad om een 3e prik te halen. In totaal kregen tot 31 maart 2022 133.380 mensen een 3e prik.

Basisserie + 2 vaccinatie (voorheen herhaalprik)
Vanaf 28 februari 2022 kwamen personen van 60 jaar en ouder en specifieke groepen in aanmerking voor een herhaalvaccinatie (basisserie +2 vaccinatie) voorheen herhaalprik genoemd.

Het dashboard liet zien hoeveel mensen een herhaalprik tegen corona hebben gehad. Bepaalde groepen mensen konden 3 maanden na hun boosterprik een herhaalprik krijgen. Het ging om 60-plussers, mensen met Down, mensen met een ernstige immuunstoornis en bewoners van verpleeghuizen. Deze herhaalprik moest de bescherming tegen corona weer op peil brengen. De herhaalprik was geen onderdeel van de basisserie coronaprikken.

Hoe komen de cijfers tot stand?

Vaccinatiegraad
Het RIVM baseert de cijfers over de totale landelijke vaccinatiegraad tot nu toe op het aantal gezette coronaprikken, omdat de gemelde prikken in het COVID-vaccinatie Informatie- en Monitoringsysteem (CIMS) eerder niet compleet genoeg waren. Omdat de vaccinatiegraad deels gebaseerd is op berekeningen, kan de werkelijke vaccinatiegraad iets anders zijn.

De cijfers over de vaccinatiegraad per leeftijdsgroep en de vaccinatiegraad per gemeente komen uit CIMS. Het RIVM registreert in CIMS hoeveel mensen de basisserie coronaprikken deels hebben gehad en hoeveel mensen de basisserie coronaprikken hebben gehad.

Als in een bepaalde bevolkingsgroep de vaccinatiegraad heel hoog of juist heel laag is, kan dit herleidbaar zijn tot personen. Vanwege de privacy toont het dashboard in die gevallen daarom 'meer dan 95%' of 'minder dan 5%' in plaats van een precies percentage.

Vaccinatiegraad per leeftijdsgroep en per gemeente en aantal mensen dat basisserie coronaprikken heeft gehad in werkelijkheid hoger
De vaccinatiegraad per leeftijdsgroep en per gemeente ligt in werkelijkheid hoger dan op het dashboard staat. Dat komt omdat in CIMS alleen de prikken zijn geregistreerd die zijn gezet bij mensen die toestemming hebben gegeven voor deze registratie.

Voor de leesbaarheid gebruikt het dashboard afgeronde getallen voor de vaccinatiegraad per leeftijdsgroep en per gemeente. We ronden alle getallen naar beneden af.

Wachttijd na laatste coronaprik
Op het dashboard is de basisserie coronaprikken afgerond direct na de laatste prik. Het dashboard houdt dus geen rekening met de wachttijd na de laatste coronaprik. In Nederland geldt een wachttijd van 4 weken voor het Janssen-vaccin en een wachttijd van 2 weken voor overige vaccins. Pas daarna geeft de vaccinatie voldoende bescherming tegen corona.

Gezette coronaprikken
Het RIVM houdt in CIMS bij hoeveel coronaprikken GGD-priklocaties, de ziekenhuizen, de instellingen en de huisartsen hebben gezet. Maar de gegevens in CIMS zijn nog niet compleet, omdat huisartsen en instellingen een klein deel van de coronaprikken die zij hebben gezet nog niet hebben gemeld. Daarom toont het dashboard een berekening van het RIVM van het totaal aantal gezette coronaprikken.

Het RIVM maakt de berekening door te kijken naar hoeveel vaccins er zijn bezorgd bij priklocaties. Het RIVM gaat uit van 6,9 doses per flesje voor BioNTech/Pfizer, 10 per flesje Moderna, 11 per flesje AstraZeneca en 5 per flesje Janssen. Voor sommige vaccins kunnen dit andere hoeveelheden zijn dan de fabrikant aangeeft. Het RIVM houdt in de berekende aantallen rekening met 1% verspilling. Bij een deel van de prikken die door de GGD’en zijn gezet, staat in CIMS niet vermeld met welk vaccin dit is gedaan. Deze prikken zijn niet meegerekend in de grafiek.

Bekijk de toelichting op de berekening op de website van het RIVM (onder de tabel met de vaccinatiecijfers staat een groene balk. Kies 'meer informatie' voor uitleg).

Veranderingen in de cijfers

Wijziging leeftijdsgroepen vaccinatiegraad

Vanaf 6 juli 2022 heeft het RIVM de leeftijdsgroepen voor het monitoren van de vaccinatiecampagne aangepast. Hierdoor zijn de groepen die in aanmerking komen voor bijvoorbeeld een herhaalprik beter te volgen. Voorbeeld: de leeftijdsgroep 61-70 is veranderd in de groep: 61-69 jaar.

Correctie aantal mensen basisserie afgerond
Vanaf 11 november 2021 worden mensen die corona hebben gehad en één prik meegeteld in het aantal mensen dat de basisserie coronaprikken heeft gehad in de grafiek ‘Gevaccineerde mensen’.

Vaccinatiegraad

Nieuwe rekenmethode RIVM
Het RIVM publiceert sinds 19 januari 2021 een wekelijkse update met cijfers over het aantal gevaccineerden in Nederland. De vaccinatiecijfers werden voorheen gebaseerd op het aantal prikken dat de GGD heeft geregistreerd in het registratiesysteem CoronIT. Dit aantal werd aangevuld met het aantal vaccins dat is geleverd aan huisartsen, ziekenhuizen en instellingen (dus andere uitvoerders dan de GGD).

De vaccinatiegraad op basis van deze geleverde vaccins moest tot 24 mei 2022 geschat worden. Dat komt omdat de registraties niet helemaal volledig waren. Het RIVM kan de vaccinatiegegevens nu beter berekenen. In de nieuwe methode wordt het landelijk COVID-vaccinatie Informatie- en Monitoringsysteem (CIMS) als basis gebruikt voor de vaccinatiecijfers. Het RIVM vult de geregistreerde vaccinaties in CIMS aan met GGD-vaccinatiegegevens die niet in CIMS staan. Voor de andere uitvoerders wordt deze aanvulling berekend op basis van de GGD gegevens. Daarbij houden we er rekening mee dat één prik na een coronabesmetting ook geldt als een afgeronde basisserie.

Hiernaast gebruikt het RIVM nu actuelere bevolkingscijfers. Tot 24 mei 2022 rekende het RIVM met bevolkingscijfers van 1 januari 2020. Dat kwam overeen met hoe het European Centre for Disease Control (ECDC) werkte met bevolkingscijfers. Nu worden de cijfers per kwartaal geactualiseerd door het RIVM. Ook telt het RIVM gevaccineerde mensen die zijn overleden of geëmigreerd, niet meer mee. Hierdoor moest de vaccinatiegraad van de Nederlandse bevolking iets naar beneden worden bijgesteld.

De vaccinatiecijfers vallen vooral lager uit omdat overleden en geëmigreerde personen niet meer meetellen, en omdat de bevolkingsgegevens zijn geactualiseerd. De nieuwe rekenmethode, waarbij geen schatting meer wordt gebruikt op basis van prikken die zijn geleverd aan ziekenhuizen, instellingen en huisartsen, hebben minder invloed.

De rekenmethode van het RIVM voor wat betreft de bevolkingscijfers, heeft gevolgen voor de grafieken ‘Vaccinaties door de tijd heen’ op het Coronadashboard. Deze grafiek laat het aantal prikken zien in het verleden. Omdat het RIVM de cijfers met terugwerkende kracht aanpast, per 1 januari 2020, wijken de nieuwe cijfers van het RIVM af van deze grafiek. Daarom wordt de grafiek per 24 mei 2022 op dit moment niet bijgewerkt.

Vaccinatiegraad Janssen-vaccin
Mensen die een coronabesmetting hebben doorgemaakt en één coronaprik (anders dan Janssen) hebben gehad, tellen vanaf 22 september 2021 mee als 'basisserie prikken gehad' in de cijfers per gemeente en per leeftijdsgroep. Hierdoor stegen de cijfers per die datum. Daarnaast is op dezelfde datum een aantal prikken met het Janssen-vaccin die te veel waren meegeteld, uit de data gehaald. Daardoor daalde de vaccinatiegraad per leeftijdsgroep enigszins.

Verbeterde data
De GGD heeft geannuleerde of mislukte vaccinaties uit de data verwijderd. Ook heeft de GGD correcties doorgevoerd bij coronaprikken die met verschillende type vaccins zijn gezet. Ongeveer 160.000 coronaprikken zijn uit de dataset verwijderd. In de verbeterde dataset zijn de cijfers tot 9 augustus 2021 verwerkt. Dit is op 10 augustus 2021 op het dashboard bijgewerkt.

Actualisatie vaccinatiegegevens juli 2022
Eenmaal per kwartaal worden de nieuwste bevolkingsgegevens gebruikt voor de rapportage. Voor de rapportage van medio juli 2022 zijn de actuele bevolkingsgegevens van juli 2022 gebruikt. Ook zijn de leeftijdsgroepen aangepast en de berekening van leeftijd is aangepast naar 2022 min geboortejaar. Deze aanpassingen zorgen ervoor dat de vaccinatiegraden iets lager worden. De vaccinatiegraad van de basisserie neemt door de aanpassingen af met 1%.

Gezette coronaprikken
Vanaf 11 november 2021 kan bij coronaprikken die gezet worden door andere uitvoerders dan de GGD (bijvoorbeeld instellingen of ziekenhuizen), niet meer ingeschat worden hoeveel vaccins er zijn toegediend voor een 1e of 2e coronaprik. De reden hiervoor is dat de schatting van het aantal toegediende 1e en 2e prikken gebaseerd wordt op het aantal uitgereden vaccins (doses geleverd aan huisartsen). Bij de uitgereden vaccins wordt geen onderscheid gemaakt tussen de vaccins voor de 1e en 2e prikken en de vaccins die gebruikt worden voor de boosterprik. Er wordt daarom aangenomen dat er door overige uitvoerders vanaf 11 november 2021 geen 1e en 2e prikken meer worden toegediend.

Waar komen de cijfers vandaan?
De uitkomsten van het gedragsonderzoek komen elke drie weken van het RIVM. Deze data zijn beschikbaar als open data.

Hoe komen de cijfers tot stand?
Het RIVM laat elke drie weken met een enquête onderzoeken in hoeverre mensen de coronaregels volgen en steunen. Het RIVM gebruikt de woorden 'naleving en draagvlak voor de gedragsregels'; op ons dashboard gebruiken wij de woorden 'coronaregels volgen en steunen'. Aan het RIVM-onderzoek ‘Naleving van en draagvlak voor de basis gedragsregels’ doen ongeveer 5000 mensen van 16 jaar en ouder mee.

Veranderingen in de cijfers
Vanaf meetronde 12 van het onderzoek (11-17 mei) heeft het RIVM de vragen over twee coronaregels aangepast.

Avondklok
De avondklok is op 28 april 2021 afgeschaft. Het RIVM meet het volgen en steunen van deze coronaregel daarom ook niet meer. Op het dashboard tonen we cijfers over de avondklok tot 26 april.

Blijf thuis bij klachten
Tot en met meetronde 11 (11-17 mei) kon het voorkomen dat het RIVM ten onrechte een aantal mensen optelde bij de groep die geen gehoor gaf aan de coronaregel 'blijf thuis bij klachten'. Dit waren de mensen die COVID-achtige klachten hadden en naar buiten gingen, maar pas nadat ze negatief waren getest. Ook kon het voorkomen dat mensen om een (dringende) medische reden naar buiten gingen zonder eerst negatief getest te zijn. Mensen die dat deden, voldoen wel aan de coronaregel, ondanks dat zij niet thuisbleven. Vanaf meetronde 12 heeft het RIVM de meting daarom aangepast.

Omdat het RIVM de vraag heeft aangepast, tonen we op het dashboard alleen de data op basis van de nieuwe vraagstelling. De oude data staan nog wel in de open data van het RIVM.

Werk volledig thuis als dat kan
De coronaregel ‘werk volledig thuis als dat kan’ is in meetronde 14 (29 juni - 5 juli 2021) en meetronde 15 (13-19 juli 2021) niet gemeten, omdat de maatregel tijdelijk was afgeschaft. Vanaf meetronde 16 (3-9 augustus 2021) is de coronaregel weer gemeten. De coronaregel ‘werk volledig thuis als dat kan’ is vanaf meetronde 19 (5 – 11 oktober 2021) aangepast naar ‘werk thuis als het kan, en op kantoor als het moet’, omdat de maatregel is aangepast. Op het dashboard is dit ingekort in: 'werk thuis als het kan'.

Houd 1,5 meter afstand
De coronaregel ‘houd 1,5 meter afstand’ is vanaf meetronde 19 (5 – 11 oktober 2021) aangepast naar ‘afstand houden’, omdat de maatregel is aangepast. Het is vanaf 25 september 2021 niet meer verplicht om 1,5 meter afstand te houden, maar het is nog wel een advies.

Vermijd drukke plekken
De coronaregel ‘vermijd drukke plekken’ is vanaf meetronde 19 (5 - 11 oktober 2021) niet meer gemeten, omdat de maatregel per 25 september 2021 is afgeschaft.

Zorg voor voldoende frisse lucht in huis
De coronaregel ‘zorg voor voldoende frisse lucht in huis’ is een nieuwe basisregel, die vanaf meetronde 19 (5 - 11 oktober 2021) is toegevoegd aan de lijst met coronaregels.

Wijziging aanlevering data vanaf 1 januari 2023

Vanaf 1 januari 2023 wordt er geen aanvullende informatie meer van mensen met een positieve coronatestuitslag verzameld. Deze informatie werd door de GGD’en verzameld en was een belangrijke informatiebron in een eerder stadium van de COVID-19 pandemie.

Ondertussen zijn er andere monitoringsinstrumenten en informatiebronnen (zoals Infectieradar, rioolwater- en kiemsurveillance en ziekenhuisregistraties) belangrijk geworden of verder ontwikkeld.

De data van het CBS wordt nog steeds bijgewerkt op de Sterfte pagina. Dit blijft tijdig inzicht geven in trends in de totale sterfte en wordt wekelijks gerapporteerd op ons dashboard.

Als de epidemiologische situatie verandert en extra databronnen nodig zijn, dan kunnen de GGD’en gevraagd worden om weer aanvullende informatie aanleveren.

Waar komen de cijfers vandaan?
Aantal overleden COVID-19-patiënten
De cijfers over sterfte komen van het RIVM. Deze data is beschikbaar als open data.

Hoe komen de cijfers tot stand?
Aantal overleden COVID-19-patiënten
Het gaat om het aantal overleden COVID-19-patiënten dat gemeld is aan het RIVM in de afgelopen 24 uur. De getoonde datum is de datum van melding door de GGD bij het RIVM. Dat is dus niet hetzelfde als de datum waarop mensen zijn overleden. Het werkelijke aantal overleden COVID-19-patiënten is hoger dan het aantal overleden personen gemeld door het RIVM, omdat er geen meldingsplicht geldt voor overlijden aan COVID-19.

Wijziging aanlevering data vanaf 1 januari 2023

Vanaf 1 januari 2023 wordt er geen aanvullende informatie meer van mensen met een positieve coronatestuitslag verzameld. Deze informatie werd door de GGD’en verzameld en was een belangrijke informatiebron in een eerder stadium van de COVID-19 pandemie.

Ondertussen zijn er andere monitoringsinstrumenten en informatiebronnen (zoals Infectieradar, rioolwater- en kiemsurveillance en ziekenhuisregistraties) belangrijk geworden of verder ontwikkeld.

De pagina Gehandicaptenzorg wordt niet meer bijgewerkt. Beschikbare informatie zal geplaatst worden op een nieuwe pagina over kwetsbare groepen en 70-plussers.

Als de epidemiologische situatie verandert en extra databronnen nodig zijn, dan kunnen de GGD’en gevraagd worden om weer aanvullende informatie aanleveren.

Waar komen de cijfers vandaan?
De cijfers over de gehandicaptenzorg zijn afkomstig van het RIVM. Het RIVM levert de cijfers aan als open data.

Hoe komen de cijfers tot stand?
Positief geteste bewoners
Sinds 1 juli 2020 registreren de GGD'en bij iedere melding of een nieuw besmette persoon een bewoner is van een gehandicaptenzorginstelling. Het RIVM merkt een persoon aan als een bewoner van een gehandicaptenzorginstelling als deze volgens de gegevens van het centrale administratiesysteem OSIRIS een bewoner is van een gehandicaptenzorginstelling. Als niet bekend is of een persoon in een gehandicaptenzorginstelling woont, dan telt het RIVM de persoon mee als bewoner als deze voldoet aan een van de volgende voorwaarden:

Locaties
Met locaties bedoelen we de 2586 gehandicaptenzorglocaties die volgens Zorgkaart Nederland bekend zijn als woning voor personen met een beperking in Nederland. Het RIVM heeft het totaal aantal locaties per veiligheidsregio aangeleverd. Locaties met dezelfde postcode rekent het RIVM tot één locatie. Het RIVM volgt hierbij dezelfde logica als bij het bepalen van het aantal besmette locaties. Het totaal aantal locaties per veiligheidsregio is nodig om het percentage besmette locaties te berekenen. Voor het landelijke totaal van locaties tellen we de totalen van alle veiligheidsregio's bij elkaar op.

Overleden bewoners
Het aantal overleden bewoners van een gehandicaptenzorglocatie tonen we op basis van de datum van overlijden. Deze datum is echter niet altijd bekend. Als dit zo is, dan tonen we deze gevallen niet op het dashboard.

Landelijke cijfer
Soms blijkt uit de aangeleverde data niet om welke veiligheidsregio het gaat. Het landelijke cijfer (op de pagina Landelijk ) kan hierdoor hoger uitvallen dan het totaal van de cijfers van de verschillende veiligheidsregio's (op de pagina Veiligheidsregio's ).

Gemiddelde over 7 dagen
In de grafiek over het aantal positief geteste bewoners en in de grafiek over het aantal overleden bewoners tonen we ook een gemiddelde over 7 dagen.

Veranderingen in de cijfers
Voor meldingen van positief geteste bewoners zonder vermelde eerste ziektedag wordt door het RIVM een berekende eerste ziektedag vastgesteld. Vanaf 16 juli 2021 is deze rekenmethode aangepast. De cijfers van het aantal besmette locaties zijn met terugwerkende kracht aangepast op het dashboard.

Vanaf november 2021 wordt vanwege afgeschaald Bron- en Contactonderzoek niet standaard nagevraagd of personen in een instelling wonen. Voor gehandicaptenzorginstellingen is het niet goed mogelijk om op basis van andere gegevens (zoals postcode en leeftijd) te bepalen of iemand een bewoner hiervan is. Om deze reden zijn de cijfers niet realistisch.

Wijziging aanlevering data vanaf 1 januari 2023

Per 1 januari 2023 wordt bij een positieve testuitslag niet meer bijgehouden of een 70-plusser thuiswonend of een bewoner van een verpleeghuis is.

Deze informatie werd door de GGD’en doorgegeven en was een belangrijke informatiebron in een eerder stadium van de COVID-19 pandemie.

Ondertussen zijn er andere monitoringsinstrumenten en informatiebronnen (zoals Infectieradar, rioolwater- en kiemsurveillance en ziekenhuisregistraties) belangrijk geworden of verder ontwikkeld.

Vanaf 10 januari 2023 worden positief geteste 70-plussers wel gerapporteerd als bewoner van een verpleeghuis mits de postcode van deze persoon overeenkomt met de locatie van een verpleeghuis. Deze informatie zal geplaatst worden op een nieuwe pagina over kwetsbare groepen en 70-plussers.

Het aantal positieve testuitslagen per leeftijdsgroep en 70-plussers blijft bijgewerkt worden op de pagina Positieve testen.

Als de epidemiologische situatie verandert en extra databronnen nodig zijn, dan kunnen de GGD’en gevraagd worden om weer aanvullende informatie aanleveren.

Waar komen de cijfers vandaan?
De cijfers over thuiswonende 70-plussers zijn afkomstig van het RIVM. Het RIVM levert de cijfers aan als open data.

Hoe komen de cijfers tot stand?
Het RIVM baseert zich op testresultaten en sterfgevallen die de GGD'en bij het RIVM melden. Bij een positieve testuitslag registreren de GGD'en (onder meer) hoe oud iemand is en of de persoon in een verpleeghuis of een instelling voor gehandicaptenzorg woont. Het RIVM bepaalt het aantal (nieuwe) besmettingen van thuiswonenden van 70 jaar of ouder door het totaal aantal (nieuwe) besmettingen in de leeftijdsklasse 70 jaar of ouder vast te stellen en deze te verminderen met het aantal besmettingen:

Het aantal overleden personen tonen we op basis van de datum van overlijden. Deze datum is echter niet altijd bekend. Als dit zo is, dan tonen we deze gevallen niet op het dashboard.

Aantal positief geteste 70-plussers per 100.000
Om groepen mensen met elkaar te kunnen vergelijken, rekenen we sommige cijfers om naar cijfers per 100.000 mensen. Zo ook voor thuiswonenden van 70 jaar en ouder. Het CBS houdt bij hoeveel personen van 70 jaar of ouder in een particulier huishouden woont ('StatLine - Huishoudens; personen naar geslacht, leeftijd en regio, 1 januari' (cbs.nl)). Het gaat in totaal om circa 2,3 miljoen personen in heel Nederland.

Landelijke cijfer
Soms blijkt uit de aangeleverde data niet om welke veiligheidsregio het gaat. Het landelijke cijfer (op de pagina Landelijk ) kan hierdoor hoger uitvallen dan het totaal van de cijfers van de verschillende veiligheidsregio's (op de pagina Veiligheidsregio's ).

Gemiddelde over 7 dagen
In de grafiek over het aantal positief geteste 70-plussers en in de grafiek over het aantal overleden 70-plussers tonen we ook een gemiddelde over 7 dagen.

Waar komen de cijfers vandaan?
De cijfers over het aantal positief geteste personen via GGD-teststraten komen van het RIVM. Deze data zijn beschikbaar als open data.

Hoe komen de cijfers tot stand?
Voor het berekenen van het percentage positief geteste mensen wordt alleen gekeken naar de tests die via de GGD plaatsvinden en waarvan de testuitslag bekend is. We bereken het zevendaags gemiddelde van de testuitslagen van tests die zijn afgenomen tot en met twee dagen geleden. Tests die daarna zijn afgenomen, worden niet meegenomen in de berekening omdat het tijd kost voordat de uitslag van een test binnen is. Zo weten we dat de meeste testuitslagen binnen zijn en het percentage positieve tests de verhouding juist weergeeft.

Aanpassingen in de cijfers
Per 11 april 2022 hoeft niet iedereen meer naar de GGD voor een bevestigingstest. Doelgroepen die zich wel kunnen laten testen zijn onder meer zorgmedewerkers en bewoners van verpleeghuizen. Hierdoor valt na 11 april het aantal testers dat naar de GGD gaat na een positieve zelftest, lager uit.

Groeigetal

Het Groeigetal (of G-getal) geeft de procentuele ontwikkeling van het aantal positieve tests in de afgelopen 7 dagen ten opzichte van het aantal positieve tests in de 7 dagen ervoor. Voor de berekening van het Groeigetal moeten cijfers beschikbaar zijn van 14 rapportagedagen (de afgelopen 7 dagen + de 7 dagen ervoor).

De historie van het Groeigetal wordt dagelijks opnieuw berekend door het Ministerie van VWS op basis van de data van het RIVM, zodat eventuele correcties vanuit het RIVM op aantallen positieve tests verwerkt zijn in het historische verloop van het Groeigetal. De berekening van het Groeigetal sluit aan bij de methode die door Stichting IPSE Studies wordt gehanteerd. Het Groeigetal is geïntroduceerd door de Volkskrant.

Bron- en contactonderzoek afgeschaald
Bij een positieve coronatest voerde de GGD tot eind 2021 bron- en contactonderzoek uit. De GGD nam contact op met de besmette persoon om uit te zoeken waar deze mogelijk besmet was geraakt, en om na te gaan met wie deze contact had gehad. Het bron- en contactonderzoek is in het najaar van 2021 afgeschaald. Daardoor zijn er steeds minder gegevens beschikbaar en wordt de pagina Bron- en contactonderzoek niet meer geüpdatet. De kaarten op deze pagina bieden gegevens over het bron- en contactonderzoek in de veiligheidsregio’s tot 15 mei 2022.

Waar komen de cijfers vandaan?
Het RIVM leverde de cijfers aan als open data.

Hoe komen de cijfers tot stand?
GGD’en voerden het bron- en contactonderzoek (BCO) uit bij mensen met een positieve testuitslag. Hierbij onderzoeken de GGD’en onder andere in welke situatie iemand mogelijk besmet is. De GGD’en hebben 21 mogelijke situaties van besmettingen benoemd. Voor het overzicht op het dashboard, hadden we deze 21 situaties verdeeld over 8 categorieën. In onderstaand overzicht staan de acht categorieën met de situaties die onder de betreffende categorie vallen.

1. Thuis en bezoek

2. Werk

3. School en kinderopvang

4. Gezondheidszorg

5. Bijeenkomsten

6. Reizen

7. Horeca

8. Overig

Als er in een regio veel positief geteste mensen zijn, kan de druk op het BCO-proces hoog worden. Dit kan ertoe leiden dat de informatie in die regio op dat moment niet volledig is. Het dashboard toont over die periode dan geen gegevens voor de betreffende regio.

Aanpassingen in de cijfers
Vanaf 5 november 2021 werken GGD’en met een nieuwe vorm van bron- en contactonderzoek: BCO op maat. Met BCO op maat komt het vaker voor dat er genoeg informatie beschikbaar is om op het dashboard de mogelijke situaties van besmetting te tonen.

Net als in de ‘oude’ systematiek, kent ook BCO op maat een fasemodel. Dit houdt in dat als er veel besmettingen zijn, het BCO naar een andere fase gaat en op een minder uitgebreide manier wordt uitgevoerd. Bij BCO op maat werkt de GGD met de kleurcodes groen, oranje en rood. In fase groen wordt BCO op maat volledig uitgevoerd. Oranje houdt in dat BCO op maat beperkt wordt uitgevoerd. In fase rood wordt degene die positief getest is alleen gebeld met de uitslag en zijn er dus geen verdere gegevens beschikbaar.

In tegenstelling tot bij de oude systematiek, is het momenteel zo dat als een van de 25 GGD-regio's in fase groen of oranje zit, er voldoende gegevens beschikbaar zijn om informatie over BCO op het dashboard te kunnen tonen.

Lees de uitleg van GGD GHOR over BCO op maat.

Waar komen de cijfers vandaan?
De cijfers over de CoronaMelder-app komen van het ministerie van VWS. Deze data zijn beschikbaar als open data.

Hoe komen de cijfers tot stand?
Waarschuwingen voor besmetting
Op het dashboard laten we zien hoeveel (positief geteste) gebruikers van CoronaMelder andere app-gebruikers hebben gewaarschuwd dat zij mogelijk besmet zijn geraakt. Dit cijfer komt uit de statistieken van het GGD-portaal.

Aantal downloads
Ook laten we zien hoeveel mensen de CoronaMelder-app hebben gedownload. Dit cijfer is een optelsom van de dagelijkse downloadstatistieken uit:

De app CoronaMelder is in 2020 ontwikkeld om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. De app stuurt gebruikers een waarschuwing wanneer zij langere tijd in de buurt zijn geweest van iemand die positief is getest.

Vanaf februari 2022 zijn veel maatregelen afgeschaft. Zo hoef je niet meer thuis te blijven wanneer je in de buurt bent geweest van iemand met corona en hoef je een positieve zelftest niet meer te laten bevestigen bij de GGD. Daarom is het nut van de CoronaMelder sterk verminderd. De app stopt dan ook tijdelijk vanaf 22 april 2022. De app wisselt geen gegevens meer uit met andere gebruikers van de CoronaMelder en ook niet met notificatie-apps uit andere EU-landen. De app kan weer geactiveerd worden als de ontwikkeling van het coronavirus daarom vraagt.

Waar kwamen de cijfers vandaan?
Gegevens over de leveringen en de voorraad zijn afkomstig van het RIVM. Deze gegevens zijn niet beschikbaar als open data.

De cijfers over vaccinatiebereidheid kwamen uit het gedragsonderzoek van het RIVM. Het RIVM leverde deze cijfers aan als open data.

Hoe zijn de cijfers tot stand gekomen?
Leveringen
Het dashboard toont in de grafiek ‘Leveringen’ de vaccins die Nederland krijgt. Het RIVM gaat uit van 6,9 doses per flesje voor BioNTech/Pfizer, 10 doses per flesje voor Moderna, 11 doses per flesje voor AstraZeneca en 5 doses per flesje voor Janssen. Voor sommige vaccins kunnen dit andere hoeveelheden zijn dan de fabrikant aangeeft.

In deze cijfers tellen ook de vaccins voor Caribisch Nederland mee en de vaccins die Nederland doneert aan andere landen.

Voorraad per type vaccin
Het dashboard toont in de grafiek ‘Voorraad per type vaccin’ de totale en de beschikbare voorraad per type vaccin bij de centrale opslaglocatie. De totale voorraad bevat de beschikbare en de nog niet beschikbare voorraad. De nog niet beschikbare voorraad zijn de vaccins die nog gecontroleerd moeten worden.

De omvang van de voorraden fluctueert. Vlak na een nieuwe levering is de totale voorraad van een vaccin relatief hoog, vlak voor de volgende levering uit controle komt, is de beschikbare voorraad lager.

In deze cijfers tellen ook de vaccins voor Caribisch Nederland mee en de vaccins die Nederland doneert aan andere landen.

Vaccinatiebereidheid
De cijfers zijn een optelsom van deelnemers aan het gedragsonderzoek die al gevaccineerd zijn en deelnemers die gevaccineerd willen worden. In het gedragsonderzoek krijgen mensen de vraag of zij een uitnodiging hebben gehad voor vaccinatie. Het percentage op het dashboard bij ‘vaccinatiebereid of al gevaccineerd’ bestaat uit de som van vier antwoordcategorieën, namelijk: 1) uitnodiging ontvangen en al gevaccineerd, 2) uitnodiging ontvangen en afspraak gemaakt, 3) uitnodiging ontvangen en van plan afspraak te maken, en 4) nog geen uitnodiging ontvangen maar wil wel gevaccineerd worden.

De deelnemers aan het onderzoek zijn een zo goed mogelijke afspiegeling van de bevolking. Het is echter bekend dat bepaalde groepen niet goed vertegenwoordigd zijn in het onderzoek, zoals mensen met een migratieachtergrond. Bij deze groepen is de vaccinatiebereidheid lager. Als deze groepen wel goed vertegenwoordigd zouden zijn in het onderzoek, zouden de cijfers volgens het RIVM waarschijnlijk iets lager zijn.

Veranderingen in de cijfers
Tot en met ronde 11 van het gedragsonderzoek (gehouden van 20 t/m 26 april) werd onderzoek gedaan naar de vaccinatiebereidheid van mensen die nog geen uitnodiging hadden gehad voor vaccinatie. Alleen mensen die nog geen uitnodiging hadden gehad, kregen de vraag of zij een prik willen hebben tegen COVID-19. Omdat steeds meer mensen een uitnodiging hebben gehad, levert deze vraagstelling na verloop van tijd een vertekend beeld op.

Vanaf ronde 12 (gehouden van 11 t/m 17 mei) is de vraagstelling daarom aangepast zoals hierboven beschreven onder ‘Hoe komen de cijfers tot stand?’.

Andere cijfers over vaccinatiebereidheid
Er zijn ook andere terugkerende onderzoeken die de vaccinatiebereidheid meten, bijvoorbeeld het onderzoek van I&O research en het onderzoek van Ipsos. Het RIVM doet ook nog een ander onderzoek (WP3) dat de vaccinatiebereidheid meet, maar dit onderzoek wordt minder vaak uitgevoerd. Het CBS doet onderzoek per kwartaal.

De uitkomsten van de onderzoeken kunnen verschillen. Dit komt onder andere doordat het RIVM in het gedragsonderzoek alleen de mensen meetelt die duidelijk ‘ja’ antwoorden op de vraag of ze een prik willen krijgen, terwijl andere onderzoeken ook alle mensen meetellen die ‘waarschijnlijk wel’ een prik willen. Ook kan de datum van het onderzoek invloed hebben op de vaccinatiebereidheid, omdat de vaccinatiebereidheid verandert over tijd.

Waar kwamen de cijfers vandaan?
De cijfers over het aantal besmettelijke mensen kwamen tot 9 juli twee keer per week (op dinsdag en vrijdag) van het RIVM. Deze data zijn beschikbaar als open data.

Hoe komen de cijfers tot stand?
Als iemand het coronavirus oploopt, is deze persoon een tijd lang besmettelijk voor anderen. Hoe lang dit duurt, verschilt van persoon tot persoon. Het exacte aantal besmettelijke mensen is onbekend, maar het RIVM kan wel berekenen tussen welke waarden het zich waarschijnlijk bevindt. Dit cijfer wordt berekend op basis van de data uit het Pienter Corona-onderzoek en het aantal ziekenhuisopnames.

Aanpassingen in de cijfers
Tussen 1 juni 2020 en 13 oktober 2020 werd dit cijfer berekend op basis van de data uit de eerste ronde van het Pienter Corona-onderzoek, het aantal ziekenhuisopnames en het aantal positieve testen. Vanaf 13 oktober wordt dit cijfer berekend op basis van de data uit de tweede ronde van het Pienter Corona-onderzoek en het aantal ziekenhuisopnames. In de tweede ronde van het Pienter Corona-onderzoek is een grotere groep mensen op een besmetting met het virus onderzocht. Ook is er meer inzicht gekregen of en hoe besmettelijk mensen zijn die besmet zijn met het coronavirus.

Vanaf 9 juli 2021 maakt het RIVM voorlopig geen berekening meer van het aantal besmettelijke mensen. Dit cijfer is gebaseerd op het aantal ziekenhuisopnames. Er zijn steeds meer mensen gevaccineerd en daardoor worden minder mensen in het ziekenhuis opgenomen. Het verschil tussen het aantal besmettingen onder de mensen en het aantal ziekenhuisopnames wordt steeds groter. Daarom wordt het aantal besmettelijke personen niet meer berekend.

Waar komen de cijfers vandaan?
De cijfers over patiënten met COVID-19-achtige klachten bij huisartsen kwamen tot 1 september 2021 wekelijks op donderdag van het Nivel. Deze data zijn beschikbaar als open data.

Hoe kwamen de cijfers tot stand?
Het Nivel ontving elke week gegevens over de zorg die huisartsen aan patiënten leverden, via een representatieve steekproef onder zo'n 350 huisartsenpraktijken in heel Nederland. Op basis hiervan berekende het Nivel het aantal patiënten met COVID-19-achtige klachten in de afgelopen week. Dit deed het Nivel op basis van diagnosecodes die de huisartsen aanvinken en aanvullende omschrijvingen die wijzen op COVID-19-achtige klachten. De diagnosecodes zijn:

Om een grotere precisie te bereiken, berekende het Nivel elke week de cijfers van de voorgaande weken opnieuw. Het nam hierbij gegevens mee die pas later bekend werden.

Op 1 januari 2021 vond een gemeentelijke herindeling plaats, waarbij verschillende gemeenten zijn gefuseerd. Het RIVM heeft deze gemeentelijke herindeling per 7 januari verwerkt in de data die het aanlevert voor het Coronadashboard. We hebben op het dashboard de kaarten met de gemeenten en de kaarten met de veiligheidsregio's aangepast aan de gewijzigde grenzen. De cijfers uit 2020 die horen bij de gemeenten die niet meer bestaan, hebben we toegevoegd aan de cijfers van de gemeenten waarmee ze zijn samengevoegd.

Aanpassingen in de cijfers
Op het Coronadashboard rekenen we sommige cijfers om per 100.000 of per 1 miljoen mensen. Dat doen we zodat we gemeenten of veiligheidsregio’s met veel inwoners kunnen vergelijken met gemeenten of veiligheidsregio’s met minder inwoners. Voor alle cijfers over 2020 maken we gebruik van inwonersaantallen van het CBS. Deze hebben de peildatum van 1 januari 2020.

Voor de cijfers over het jaar 2021 gebruiken we de inwonersaantallen van het CBS met peildatum 1 januari 2021. Tot 17 augustus 2021 gebruikten we voor de cijfers tussen 1 januari en 17 augustus 2021 die omrekenen naar cijfers per 100.000 of per 1 miljoen mensen echter de inwonersaantallen van het CBS met peildatum 1 januari 2020. Vanaf 17 augustus rekenen we de cijfers voor 2021 om naar de nieuwe gegevens van het CBS met peildatum 1 januari 2021. Op 17 augustus zijn de cijfers vanaf 1 januari 2021 met terugwerkende kracht aangepast op het dashboard. Afhankelijk van het aantal inwoners per gemeente of per veiligheidsregio kunnen de cijfers na de correctie daardoor hoger of lager uitvallen. Het gaat om kleine verschillen.

Waar komen de cijfers vandaan?
Positieve testen
Het RIVM levert de cijfers over leeftijden van positief geteste personen aan als open data.

Ziekenhuis- en IC-opnames
Het RIVM levert de cijfers over de leeftijden van opgenomen patiënten aan als open data.

Sterfte
De grafiek met de leeftijdsverdeling op landelijk niveau is gebaseerd op een open databestand van het RIVM.

Leeftijdsverdeling Nederlandse bevolking
Cijfers over de leeftijdsverdeling van de bevolking komen uit open data van het CBS.

Hoe komen de cijfers tot stand?
Positieve testen
De cijfers over leeftijden van positief geteste personen komen uit een andere databron dan de cijfers over positieve testen, omdat in de dataset over positieve testen geen leeftijden staan. In de twee datasets worden verschillende datums gebruikt.

De gebruikte datums in het bestand met de leeftijden zijn:

• de eerste ziektedag
• als dat niet bekend is: de dag van de (eerste) positieve laboratoriumuitslag
• als dat ook niet bekend is: de dag waarop de melding bij de GGD binnenkwam

Het bestand over positieve testen gebruikt de datum van melding door het RIVM. Deze datum ligt per positieve testuitslag meestal verder in de toekomst dan de datums die in het bestand met de leeftijden staan. Daarnaast zijn er positieve testuitslagen van mensen waarvan de leeftijd onbekend is. Er zijn daarom verschillen tussen de grafiek voor het absolute aantal positief geteste personen en de grafiek met de leeftijden van positief geteste personen.

De grafiek toont gemiddelden over de afgelopen 7 dagen. Om leeftijdsgroepen met elkaar te kunnen vergelijken, berekenen we aantallen per 100.000 mensen.

Ziekenhuis- en IC-opnames
In de data staan per leeftijdsgroep de weektotalen van de opnames die in die week hebben plaatsgevonden (bron Stichting NICE, bewerkt door RIVM). De grafieken bij ziekenhuis- en IC-opnames tonen die weektotalen. Om leeftijdsgroepen met elkaar te kunnen vergelijken, berekenen we aantallen per 1.000.000 mensen uit een specifieke leeftijdsgroep. De bevolkingsgrootte per leeftijdsgroep bepalen we aan de hand van de CBS-indeling.

Sterfte
Iedereen onder de 50 jaar wordt in dezelfde leeftijdsgroep geplaatst, omdat die gegevens vanwege de kleine aantallen (in combinatie met de uitsplitsing van COVID-19-sterfte elders op het dashboard) te herleiden zouden zijn naar individuen.

Rekenvoorbeeld
Het gemiddelde over de afgelopen 7 dagen van het aantal positieve tests van mensen ouder dan 90 jaar is op 1 oktober 2020: 26,14. De totale omvang van de leeftijdsgroep mensen ouder dan 90 jaar in Nederland is: 129.831.
Het aantal positieve tests per 100.000 uit de leeftijdsgroep 90+ is dan: 100.000 / 129.831 * 26,14 = 20,13.

Door dit met alle leeftijdsgroepen te doen, kunnen we de groepen met elkaar vergelijken.

Het landelijk gemiddelde in de leeftijdsgrafiek is het gemiddelde met alle gevallen waarvan de leeftijd bekend is. Bij een vergelijking van bijvoorbeeld de leeftijdsgroep 90+ met het landelijk gemiddelde, bestaat dit landelijke gemiddelde uit alle leeftijdsgroepen inclusief die van 90+.

De laatste dagen in de grafiek zijn nog niet compleet. Het RIVM vult met terugwerkende kracht de cijfers aan en kan ook correcties doorvoeren.

Waar komen de cijfers vandaan?
De cijfers over de inwoneraantallen komen van het CBS, peildatum 1 januari 2021.

Hoe komen de cijfers tot stand?
Om gemeenten met elkaar te kunnen vergelijken, rekenen we sommige cijfers om naar cijfers per 100.000 mensen. Dat doen we zodat we grotere gemeenten en kleinere gemeenten beter met elkaar kunnen vergelijken. Als we dat niet zouden doen, zouden bijvoorbeeld gemeenten als Amsterdam en Rotterdam altijd hoge cijfers hebben, omdat daar veel meer mensen wonen dan in kleinere gemeenten.

Voorbeeld:
In Katwijk hebben op 3 mei 2021 in totaal 47 mensen een positieve testuitslag gehad.
Er wonen volgens cijfers van het CBS 65.995 mensen in Katwijk.
De rekensom die we dan maken is 47 / 65.995 * 100.000 ≈ 71,2.
Per 100.000 mensen hebben in Katwijk op 3 mei dus 71,2 mensen een positieve testuitslag gehad.

In Amsterdam hebben op 3 mei 2021 in totaal 455 mensen een positieve testuitslag gehad.
Er wonen volgens cijfers van het CBS 873.338 mensen in Amsterdam.
We maken dan dezelfde rekensom: 455 / 873.338 * 100.000 = 52,1.
Per 100.000 mensen hebben in Amsterdam op 3 mei dus 52,1 mensen een positieve testuitslag gehad.

In Amsterdam wonen meer mensen dan in Katwijk, maar door om te rekenen naar positieve testuitslagen per 100.000 mensen kunnen we de twee gemeenten met elkaar vergelijken. Op 3 mei 2021 hadden in Katwijk die dag meer mensen per 100.000 inwoners een positieve testuitslag dan in Amsterdam.

Omdat het aantal per 100.000 mensen een berekening is, kan er een cijfer achter de komma staan.

Kleine verschillen ten opzichte van zelf berekenen
Bij ‘gemiddeld aantal positief geteste mensen over de afgelopen 7 dagen’ staat een afgerond getal, op basis van dit afgeronde getal wordt het gemiddeld aantal positieve testen per 100.000 inwoners berekend. Wanneer in plaats van dit afgeronde getal, de open data wordt gebruikt om de aantallen per 100.000 inwoners te berekenen, kunnen kleine verschillen ontstaan.

Waar komen de cijfers vandaan?
De cijfers over de inwoneraantallen komen van het CBS, peildatum 1 januari 2021.

Hoe komen de cijfers tot stand?
Om te bekijken hoe de situatie in een veiligheidsregio is, bekijken we onder meer hoeveel mensen uit een veiligheidsregio in de afgelopen 7 dagen in een ziekenhuis zijn opgenomen per 1 miljoen inwoners. Dat doen we zodat we veiligheidsregio’s met veel inwoners beter kunnen vergelijken met veiligheidsregio’s met minder inwoners. Als we dat niet zouden doen, zouden bijvoorbeeld dichtbevolkte veiligheidsregio’s zoals de veiligheidsregio Utrecht hogere cijfers hebben, omdat daar meer mensen wonen dan in minder dichtbevolkte veiligheidsregio’s.

Voorbeeld:
In de veiligheidsregio Groningen zijn in de periode van 3 tot en met 9 mei 2021 in totaal 38 mensen opgenomen in een ziekenhuis.
Er worden volgens de cijfers van het CBS 586.937 mensen in de veiligheidsregio Groningen.
De rekensom die we dan maken is 38 / 586.937 * 1.000.000 ≈ 64,7.
Per 1.000.000 mensen zijn in de veiligheidsregio Groningen van 3 tot en met 9 mei dus 64,7 mensen opgenomen in een ziekenhuis.

In de veiligheidsregio Utrecht zijn in de periode van 3 tot en met 9 mei in totaal 71 mensen opgenomen in een ziekenhuis.
Er wonen volgens cijfers van het CBS op dat moment 1.361.153 mensen in de veiligheidsregio Utrecht.
We maken dan dezelfde rekensom: 71 / 1.361.153 * 1.000.000 = 52,1.
Per 1.000.000 mensen zijn in de veiligheidsregio Utrecht van 3 tot en met 9 mei dus 52,1 mensen opgenomen in een ziekenhuis.

Omdat het aantal per 1.000.000 mensen een berekening is, kan er een cijfer achter de komma staan.

Op het dashboard gebruiken we 'waarde van' om de datum aan te geven waarover de cijfers gaan. We gebruiken 'verkregen op' om aan te geven op welke datum we de data hebben ontvangen. Zo maken we duidelijk hoe actueel de data zijn, met name voor indicatoren die terugkijken in de tijd.

Een voorbeeld van een onderwerp waarbij ‘verkregen op’ meer zegt over hoe actueel de data zijn dan ‘waarde van’, is het reproductiegetal ofwel R. Het RIVM publiceert dit getal twee keer per week, maar de R gaat altijd over een datum van twee weken geleden. We vermelden dan op het dashboard:

Op het dashboard staat dan bijvoorbeeld: ‘Waarde van donderdag 13 mei verkregen op vrijdag 28 mei’.